یکی از چالشهای رایج در ساختمانهای قدیمی یا برای ایجاد انشعابات جدید، لولهکشی برق بدون تخریب و شیارزنی دیوار است. بسیاری از افراد به دلایل مختلفی مانند اجارهنشینی، حفظ زیبایی دیوارها یا صرفهجویی در هزینه و زمان، تمایل دارند برقکشی را به صورت روکار و استاندارد انجام دهند. در این مقاله، به طور کامل مراحل لولهکشی برق با لوله و اتصالات برق استاندارد از کنتور تا مقصد را به صورت روکار آموزش میدهیم.
چرا لولهکشی روکار؟
- سادگی و سرعت اجرا: نیاز به تخریب دیوار ندارد.
- قابلیت تعمیر و تغییر آسان: در صورت بروز مشکل یا نیاز به توسعه، به راحتی قابل دسترسی است.
- هزینه کمتر: حذف هزینههای شیارزنی، گچکاری و نقاشی.
- ایمنی در ساختمانهای قدیمی: در بسیاری از بناهای قدیمی، شیارزنی میتواند خطرات ساختاری یا آسیبی به تاسیسات قدیمی وارد کند.
وسایل و مواد مورد نیاز
قبل از شروع کار، این وسایل را آماده کنید:
- لوله برق: معمولاً از نوع PVC سخت یا فلکسیبل برای این کار استفاده میشود.
- اتصالات لوله: شامل زانویی، سهراهی، بوشن (برای اتصال دو لوله) و درپوش انتهایی.
- جعبه تقسیم و قوطی کلید پریز: برای نقاط اتصال و خروجی.
- بست لوله (پیچ و رولپلاک): برای محکم کردن لوله به دیوار.
- سیم و کابل برق: با مقطع مناسب (معمولاً ۱.۵ یا ۲.۵ میلیمتر مربع).
- دریل و مته بتن
- فازمتر، پیچگوشتی، انبردست و سیمچین
- سیم کش (فیشنگ): برای عبور دادن سیم از داخل لوله.
مرحله به مرحله تا اجرای اصولی
مرحله ۱: طراحی مسیر
قبل از هر کاری، مسیر لولهکشی را از کنترل کنتور تا پریزها، کلیدها یا لامپها روی دیوار مشخص کنید. بهترین مسیر، کوتاهترین و مرتبترین مسیر ممکن است. سعی کنید از گوشههای دیوار و کنار چارچوب درها استفاده کنید تا کار ظاهر بهتری داشته باشد. مسیر را با مداد روی دیوار علامتگذاری کنید.
مرحله ۲: نصب قوطی کلید و پریز و جعبه تقسیم
محل نصب قوطی پریزها و کلیدها را مشخص کرده و آنها را با پیچ و رولپلاک به دیوار محکم کنید. جعبههای تقسیم را نیز در نقاط لازم (مثلاً where شاخهگیری میکنید) نصب کنید.
مرحله ۳: برش و خم کردن لوله
لولهها را با توجه به مسیر طراحی شده، با اره مویی یا لولهبر به اندازهی مناسب ببرید. برای تغییر جهت، میتوانید از زانویی استفاده کنید یا در صورت استفاده از لوله PVC، از سشوار صنعتی برای گرم کردن و خم کردن آن به صورت قوسدار استفاده نمایید. خمهای قوسدار ظاهر زیباتری دارند و عبور سیم را هم راحتتر میکنند.
مرحله ۴: نصب لوله و اتصالات
لولهها را از یک سر به جعبه تقسیم یا قوطی پریز وصل کنید و سپس با استفاده از بست لوله و پیچ و رولپلاک، آن را در امتداد خطوطی که روی دیوار کشیدهاید، ثابت کنید.
نکته کلیدی در نصب بست:
- فاصله بین بستها معمولاً بین ۵۰ تا ۷۰ سانتیمتر باشد.
- در نقاط خم و نزدیک به اتصالات، حتماً از بست استفاده کنید تا لوله محکم باشد.
- پیچها را کاملاً محکم ببندید تا لوله حرکت نکند.
مرحله ۵: عبور سیم از داخل لوله
پس از اطمینان از نصب کامل لولهکشی، نوبت به عبور سیم میرسد. برای این کار:
- از یک سیم کش (فیشنگ) استفاده کنید. سیم کش را از یک سر لوله وارد کرده و تا سر دیگر آن عبور دهید.
- سر سیمهای برق را به قلاب سیم کش متصل کرده و عایق آن را با چسب برق بپوشانید تا در حین کشیدن، گیر نکند.
- به آرامی سیم کش را به عقب بکشید تا سیمها از داخل لوله عبور کنند.
- در مسیرهای طولانی یا دارای خمهای زیاد، میتوانید از پودر تالک برای لغزنده کردن سیمها استفاده کنید.
مرحله ۶: اتصال سیمها
پس از عبور سیمها، نوبت به اتصال آنها در جعبه تقسیم و قوطی پریز میرسد.
- سیمهای فاز (معمولاً قهوهای یا سیاه)، نول (آبی) و ارث (زرد و سبز) را به درستی تشخیص دهید.
- اتصالات را با استفاده از وایرما یا کلمپ به طور محکم و ایمن انجام دهید. از چسب برق برای عایقکاری استفاده نکنید.
- سرسیمها را در پریز و کلید به ترمینالها متصل کرده و پریز و کلید را در جای خود نصب کنید.
مرحله ۷: تست نهایی
قبل از اتصال به کنتور، با استفاده از مولتیمتر، اتصال کوتاه و صحت مسیرها را بررسی کنید. پس از اطمینان، میتوانید انشعاب جدید را از کنتور به شبکه متصل کنید.
نکات ایمنی حیاتی
- قبل از شروع کار، حتماً فیوز اصلی برق واحد را قطع کنید. از خاموش بودن برق با فازمتر مطمئن شوید.
- از لوله و سیم با کیفیت و دارای استاندارد استفاده کنید. این کار سرمایهگذاری برای ایمنی خانه شماست.
- در مکانهای مرطوب (مانند حمام یا فضای باز) از لولههای ضد رطوبت و پریزهای ایمن استفاده نمایید.
- هرگز لولههای برق را در مسیرهایی که احتمال ضربه خوردن یا ساییدگی دارند، نصب نکنید.
- در صورت عدم اطمینان از توانایی خود، حتماً از یک برقکار متخصص کمک بگیرید.
جمعبندی
لولهکشی برق به صورت روکار، یک راهحل عملی، مقرونبهصرفه و ایمن برای بسیاری از موقعیتها است. با برنامهریزی صحیح، استفاده از مواد باکیفیت و رعایت اصول ایمنی، میتوانید یک سیستم برقکشی تمیز و قابل اعتماد داشته باشید بدون آن که نیاز باشد کوچکترین آسیبی به دیوارهای منزل یا محل کار خود وارد کنید. این روش به شما انعطافپذیری بالایی میدهد و در آینده نیز به راحتی میتوانید آن را توسعه یا تعمیر کنید.